Aflevering inhoud

Deus ex Machina : Tijdschrift voor literatuur en kunst
Jaargang 25 (2001) 97 (juni), 79 p. = Onverplichte Poolse lectuur
Het themagedeelte beslaat p.18-62

Redactioneel

Titel: Schijnwerpers op Polen
Vindplaats: p. 1
Annotatie: Wordt ondertekend met 'De redactie'.

I. Poëzie

Alberti, Rafaël
Titel: Liederen van de hoge vallei van de Aniene
Eerste versregel: 'Waarlijk, zoveel licht vernietigt alles.'
Vindplaats: p. 74 - ill.
Vertaler: Spillebeen, Willy
Vertaling van: Canciones del alto valle del Aniene
Annotatie: Uit: 'Desprecio y Maravilla, 1970- gedichten'Met illustratie van werk van Tom Claassen.Dit gedicht hing tijdens Watou 1999 naast het werk van Tom Claassen.

Bogumila Kielar, Marzanna
Titel: Appel
Eerste versregel: 'Ik raap een vrucht op en ze is beschimmeld; de zuivere snaar'
Vindplaats: p. 43 - portr. op p. 42
Vertaler: Porebska, Agnieszka
Vertaling van: Jablko
Annotatie: Uit: 'Sacra conversazione'.
Thema: Poolse literatuur

Bogumila Kielar, Marzanna
Titel: Schemering
Eerste versregel: 'donkere plons van een kraai in een vloed van stilte'
Vindplaats: p. 43 - portr. op p. 42
Vertaler: Porebska, Agnieszka
Vertaling van: Zmierzch
Annotatie: Uit: 'Materia Prima'.
Thema: Poolse literatuur

Bogumila Kielar, Marzanna
Eerste versregel: 'hoe kan je sterven, gehecht als je bent aan jezelf, met de zon'
Vindplaats: p. 42 - portr.
Vertaler: Porebska, Agnieszka
Vertaling van: Jak ty umrzesz, taki do siebie przywiqzany, ze sloncem
Annotatie: Uit: 'Materia Prima'.
Thema: Poolse literatuur

Boonstra, Rommert
Eerste versregel: 'cecilia, de rozen zijn verward.'
Vindplaats: p. 68 - portr.

Boonstra, Rommert
Eerste versregel: 'de nacht viel zwaar in alle olmen tegelijk'
Vindplaats: p. 69 - portr. op p. 68

Boonstra, Rommert
Eerste versregel: 'een dichter dichtte simultaan tegen vijf zwarte paarden.'
Vindplaats: p. 70 - portr. op p. 68

Boonstra, Rommert
Eerste versregel: 'het land was vol van onrust en verschimmeling'
Vindplaats: p. 71 - portr. op p. 68

Estor, Annemarie
Titel: 1.
Eerste versregel: 'Als ik in de oven een terracotta vloertegel heb gelegd,'
Vindplaats: p. 8 - portr.
Cyclus: De Florentijnse Magus

Estor, Annemarie
Titel: 2.
Eerste versregel: 'In de slaapkamer an de blauwe kant van het huis'
Vindplaats: p. 8 - portr.
Cyclus: De Florentijnse Magus

Estor, Annemarie
Titel: 3.
Eerste versregel: 'In de bibliotheek vind ik brieven'
Vindplaats: p. 9 - portr. op p. 8
Cyclus: De Florentijnse Magus

Estor, Annemarie
Titel: 4.
Eerste versregel: 'In de ochtend leg ik eieren in de koperen pannen'
Vindplaats: p. 9 - portr.
Cyclus: De Florentijnse Magus

Estor, Annemarie
Titel: 5.
Eerste versregel: 'Ik moet wachten.'
Vindplaats: p. 10 - portr. op p. 8
Cyclus: De Florentijnse Magus

Marcinkiewicz, Pawel
Titel: Het uur van de schaduwen
Eerste versregel: 'Het is nog licht, al naderen uit het westen de eerste'
Vindplaats: p. 44 - portr.
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Godzina cieni
Annotatie: Uit de bundel: 'Trivoli'.
Thema: Poolse literatuur

Marcinkiewicz, Pawel
Titel: Voor winkel 'de schrijfpen', januari 1998
Eerste versregel: 'mijn gezicht plots gezien'
Vindplaats: p. 45-46 - portr. op p. 44
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Przed sklepem 'stalowka', styczen 1998
Annotatie: Met als opschrift een citaat van Tadeusz Rozewicz: 'beschrijf je gezicht en deel met mij zijn veranderlijke uitdrukking'.Uit de bundel: 'Trivoli'.
Thema: Poolse literatuur

Marcinkiewicz, Pawel
Titel: Zwarte Engel Witte Engel
Eerste versregel: 'Een Witte Engel zal Je leiden'
Vindplaats: p. 44 - portr.
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Czarny Aniol Bialy Aniol
Annotatie: Uit: 'Trivoli'.
Thema: Poolse literatuur

Milosz, Czeslaw
Titel: Afscheid
Eerste versregel: 'Ik spreek tot je na jaren van zwijgen,'
Vindplaats: p. 27 - portr.
Vertaler: Vereecken, Jeannine
Vertaling van: Pozegnanie
Annotatie: Uit de bundel: 'Ocalenie' ('Redding'), 1945.
Thema: Poolse literatuur

Milosz, Czeslaw
Titel: Distel, brandnetel
Eerste versregel: 'Distel, brankdnetel, belladonna en klis'
Vindplaats: p. 28 - portr. op p. 27 en 29
Vertaler: Vereecken, Jeannine
Vertaling van: W pewnym wieku
Annotatie: Uit de bundel: 'Na brzegu rzeki' ('Aan de oever van de stroom'), 1994.
Thema: Poolse literatuur

Milosz, Czeslaw
Titel: Een alcoholicus stapt de hemelpoort binnen
Eerste versregel: 'Hoe ik zou zijn, wist Jij vanaf het begin.'
Vindplaats: p. 31 - portr.
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Alkoholik wstepuje w brame niebios
Annotatie: Uit de bundel: 'To' ('Het').
Thema: Poolse literatuur

Milosz, Czeslaw
Titel: Eerlijke beschrijving van mezelf bij een glas whisky op de luchthaven, laten we zeggen in Minneapolis
Eerste versregel: 'Mijn oren horen steeds minder van gesprekken, mijn ogen verzwakken, maar zijn nog steeds'
Vindplaats: p. 29 - portr. op p. 27 en 29
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Uczciwe opisanie samego siebie nad szklanka whisky na lotnisku, dajmy na to w Minneapolis
Annotatie: Uit de bundel: 'To' ('Het').
Thema: Poolse literatuur

Milosz, Czeslaw
Titel: Over poëzie, vanwege de telefoontjes na de dood van Herbert
Eerste versregel: 'Ze zou niet moeten bestaan'
Vindplaats: p. 30 - portr. op p. 29 en 31
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: O poezji, z powodu telefonow po smierci Herberta
Annotatie: Uit de bundel: 'To' ('Het').
Thema: Poolse literatuur

Podsiadlo, Jacek
Titel: Geest
Eerste versregel: 'Herfst, kilte, wind rukken'
Vindplaats: p. 41 - portr. op p. 40
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Umysl
Annotatie: Uit de bundel: 'I ja pobieglem w te mgle' ('En ik ben die mist ingelopen').
Thema: Poolse literatuur

Podsiadlo, Jacek
Titel: Golven. Golven. Golven
Eerste versregel: 'Ik nam een eeuwkalender in de hand en zocht het jaar op waarin ik'
Vindplaats: p. 40 - portr.
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Fale. Fale. Fale
Annotatie: Uit de bundel: 'I ja pobieglem w te mgle' ('En ik ben die mist ingelopen').
Thema: Poolse literatuur

Podsiadlo, Jacek
Titel: Niet nu ben ik gelukkig
Eerste versregel: 'Ik was toen niet gelukkig, al verlamt het land der kinderjaren'
Vindplaats: p. 41 - portr. op p. 40
Vertaler: Heuckelom, Kris Van
Vertaling van: Nie teraz jestem szczesliwy
Annotatie: Uit de bundel: 'I ja pobieglem w te mgle' ('En ik ben die mist ingelopen').
Thema: Poolse literatuur

Sergen, Karel; [Pseud. van Segers, Karel]
Titel: Februari
Eerste versregel: 'niet omdat u winter heet, februari, maakt u me kwaad,'
Vindplaats: p. 14 - portr. op p. 13

Sergen, Karel; [Pseud. van Segers, Karel]
Titel: Oud kerkhof hasselt
Eerste versregel: 'ik ben nog met de dood niet klaar.'
Vindplaats: p. 13 - portr.

Swietlicki, Marcin
Titel: Heliotroop, aquamarijn
Eerste versregel: 'Bourbon voor 6,60. Eén met ijs. Daarna'
Vindplaats: p. 36 - portr. op p. 35
Vertaler: Panajatova, Maja
Vertaling van: Heliotrop, akwamaryn
Annotatie: Uit de bundel: 'Piesni profana' ('Liederen van een leek').
Thema: Poolse literatuur

Swietlicki, Marcin
Titel: Sorry
Eerste versregel: 'Ik herleef enkel wanneer ik aan mezelf denk.'
Vindplaats: p. 35 - portr.
Vertaler: Panajatova, Maja
Vertaling van: Przepros
Annotatie: Uit de bundel: 'Piesni profana' ('Liederen van een leek').
Thema: Poolse literatuur

Swietlicki, Marcin
Titel: Zes keer Coltrane
Eerste versregel: 'Tegen wie spreek ik? Want ik spreek - en eigenlijk'
Vindplaats: p. 37 - portr. op p. 35
Vertaler: Panajatova, Maja
Vertaling van: Szesc razy Coltrane
Annotatie: Uit de bundel: 'Piesni profana' ('Liederen van een leek').
Thema: Poolse literatuur

Szuber, Janusz
Eerste versregel: 'Er zijn altijd goden'
Vindplaats: p. 39 - portr. op p. 38
Vertaler: Porebska, Agnieszka
Vertaling van: Zawsze jacys bogowie
Annotatie: Uit de bundel: 'Okragle oko pogody' ('Het ronde oog van het weer').
Thema: Poolse literatuur

Szuber, Janusz
Titel: Een klein traktaat over analogieën
Eerste versregel: 'In de wagen, voor de synagoge in Lesko'
Vindplaats: p. 38 - portr.
Vertaler: Porebska, Agnieszka
Vertaling van: Maly traktat o analogiach
Annotatie: Uit de bundel: 'Okragle oko pogody' ('Het ronde oog van het weer').
Thema: Poolse literatuur

Szuber, Janusz
Titel: Eiland der melaatsen
Eerste versregel: 'Onder escorte vervoerden ze ons naar Spinalonga.'
Vindplaats: p. 38 - portr.
Vertaler: Porebska, Agnieszka
Vertaling van: Wyspa tredowatych
Annotatie: Uit de bundel: 'Okragle oko pogody' ('Het ronde oog van het weer').
Thema: Poolse literatuur

Szymborska, Wislawa
Titel: Bagage voor de terugtocht
Eerste versregel: 'Het perceel met de kleine graven op het kerkhof.'
Vindplaats: p. 26
Vertaler: Govaerts, Jo
Vertaling van: Bagaz powrotny
Annotatie: Dit gedicht werd eerder gepubliceerd in 'Kwartalnik Artystyczny' (2001/1).
Thema: Poolse literatuur

Szymborska, Wislawa
Titel: Eerste liefde
Eerste versregel: 'Ze zeggen'
Vindplaats: p. 25 - portr. op p. 24
Vertaler: Govaerts, Jo
Vertaling van: Pierwsza milosc
Annotatie: Dit gedicht werd eerder gepubliceerd in 'Kwartalnik Artystyczny' (2001/1).
Thema: Poolse literatuur

Zagajewski, Adam
Eerste versregel: 'Hoe ziet een mens eruit die gelijk heeft'
Vindplaats: p. 32 - portr.
Vertaler: Govaerts, Jo
Vertaling van: Jak wyglada czlowiek ktory ma racje
Annotatie: Uit de bundel: 'Pozne Swieta'.
Thema: Poolse literatuur

Zagajewski, Adam
Titel: De schilders van Holland
Eerste versregel: 'Tinnen schalen, zwanger en zwaar van metaal.'
Vindplaats: p. 34 - portr. op p. 32
Vertaler: Govaerts, Jo
Vertaling van: Malarze Holandii
Annotatie: Uit de bundel: 'Pozne Swieta'.
Thema: Poolse literatuur

Zagajewski, Adam
Titel: Uit het leven van de voorwerpen
Eerste versregel: 'De gladde huid van voorwerpen zo strak'
Vindplaats: p. 33 - portr. op p. 32
Vertaler: Govaerts, Jo
Vertaling van: Z zycia przedmiotow
Annotatie: Uit de bundel: 'Pozne Swieta'.
Thema: Poolse literatuur

II. Proza

Chwin, Stefan
Titel: Het raam
Vindplaats: p. 51-53 - portr.
Vertaler: Schrijvers, An
Vertaling van: Okno
Annotatie: Uit de roman: 'Hanemann'.
Thema: Poolse literatuur

Driessen, Martin Michael
Titel: De Prologen
Vindplaats: p. 11-12 - portr.

Geysen, Wim
Titel: Dame E
Vindplaats: p. 3-7 - portr.

Goerke, Natasza
Titel: De hond
Vindplaats: p. 54-57 - portr.
Vertaler: Bruyn, Dieter De
Vertaling van: Pies
Annotatie: Uit de bundel: 'Pozegnania plazmy' ('Afscheid van het plasma').
Thema: Poolse literatuur

Gretkowska, Manuela
Titel: Dagboek der passie
Vindplaats: p. 61-62 - portr.
Vertaler: Schrijvers, An
Annotatie: Uit: 'Namietnik' ('Het dagboek der passie').
Thema: Poolse literatuur

Mayröcker, Friederike
Titel: Blauw verhaal
Vindplaats: p. 15 - portr.
Vertaler: Arteel, Inge
Annotatie: Met als opschrift een citaat van Jean Paul: 'der hohe ferne himmel schauet blauäugig / durch sein nebelgitter.'Het fragment komt uit: 'Magische Blätter III' (Suhrkamp 1991) en werd eerder al gepubliceerd in het tijdschrift Yang van april 2001.

Mayröcker, Friederike
Titel: Verzinsels
Vindplaats: p. 16-17 - portr. op p. 15
Vertaler: Arteel, Inge
Annotatie: Uit: 'je ein umwölkter gipfel.erzählung' (1973), in: 'Gesammelte Prosa 1949-1975,' (1989). De vertalingen verschenen eerder al in Yang van april 2001.

Tulli, Magdalena
Titel: Dromen en stenen
Vindplaats: p. 58-60 - portr.
Vertaler: Zajac, Agnieszka
Annotatie: Uit: 'Sny i kamienie' ('Dromen en stenen').
Thema: Poolse literatuur

Verbruggen, Dirk
Titel: Het mooiste moet nog komen
Vindplaats: p. 63-67 - portr.

IV. Essay

Bruyn, Dieter De
Titel: Langs ongebaande wegen: De jonge goden en godinnen van het Poolse proza
Vindplaats: p. 47-50 - portr. op p. 48 en 49
Annotatie: Met portret van Pawel Huelle op p. 48 en van Andrzej Stasiuk op p. 49.
Thema: Poolse literatuur

Goczol-Klimaj, Zofia
Titel: De nieuwe wegen van de Poolse poëzie (1989-2000)
Vindplaats: p. 18-23 - ill.
Illustrator: Pauwels, Dirk
Annotatie: Met als opschrift een citaat van Cz. Milosz: 'Het is met de Poolse poëzie niet slecht gesteld, dacht ik'.
Thema: Poolse literatuur

Munck, Bert De
Titel: Over het maken van beelden: de beelden van Tom Claassen
Vindplaats: p. 72-76 - ill. van beelden op p. 72, 74, 75 en 76
Annotatie: Met illustraties van de volgende kunstwerken: 'Brigid', 'Olifanten', 'Zonder titel, aluminium, 1998', 'Zittend' en 'Zonder titel, brons, 1995'.Met gedicht van Rafaël Alberti 'Liederen van de hoge vallei van de Aniene' ('Canciones del alto valle del Aniene').Dit gedicht hing tijdens Watou 1999 naast het werk van Tom Claassen.
Trefwoorden: Claassen, Tom

Smeets, René
Titel: De liefde, de dood: Bij de nieuwe gedichten van Wislawa Szymborska
Vindplaats: p. 24 - portr.
Thema: Poolse literatuur
Trefwoorden: Szymborska, Wislawa

VI. Illustratie / Kunst

Huffel, Dominique Van
Vindplaats: p. cover - ill.
Illustrator: Huffel, Dominique Van